ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ
Μέσα στη δεκαετία του 1980 ο αριθμός συγκροτημάτων αυξήθηκε θεαματικά – από μερικές δεκάδες έγιναν μερικές χιλιάδες. Ηταν ανάγκη πλέον να στραφεί η έμφαση από την ποσότητα προς την ποιότητα. Ο θεσμός των σεμιναρίων (όπως και των διαλέξεων και των συνεδρίων) ήταν άγνωστος. Τα σοβαρά βιβλία ή άρθρα ήταν ελάχιστα, οι ερευνητές του χορού μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Ξεκίνησε τότε μια προσπάθεια από το Θέατρο και τη ΔΟΛΤ για την αναβάθμιση, όχι μόνον των δασκάλων αλλά και της όλης αντιμετώπισης του χορού. Επρεπε πρώτα να πεισθούν όλοι ότι ο χορός είναι ένα θέμα σοβαρό, που αξίζει να το προσεγγίσει κανείς μελετητικά γιατί έχει βάθος. Μέχρι τότε, ακόμα και οι ίδιοι οι δάσκαλοι πίστευαν ότι είναι μεν κατάλληλος για διασκέδαση ή σαν θέαμα, αλλά για τίποτα περισσότερο.
Οι λίγοι που είχαν υποψιαστεί τον πλούτο του χορού δεν ήξεραν πώς να τον προσεγγίσουν και δεν είχαν τα μεθοδολογικά εργαλεία γι αυτό. Το 1ο Συνέδριο για την Ερευνα του Χορού, που έγινε το 1987 στη Λάρισα με συνεργάτη το Δημήτρη Γούσιο, ήταν η κομβική στιγμή για την αλλαγή. Οι υποψήφιοι ερευνητές γνωρίστηκαν μεταξύ τους και με ξένους συναδέλφους τους, πήραν την ώθηση και τις κατευθύνσεις, και ξεκίνησαν τότε ο καθένας στο χώρο του μια πορεία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Σαν αποτέλεσμα, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο (κατ’ αναλογία πληθυσμού) σε αριθμό συγκροτημάτων, διδακτορικών, δημοσιεύσεων, μαθημάτων και σεμιναρίων.
Τα πρώτα σεμινάρια ξεκίνησαν το 1988 στο κτίριο γραφείων στην Πλάκα. Αργότερα, καθώς αυξανόταν η συμμετοχή, μεταφέρθηκαν στη μεγάλη αίθουσα στο Λόφο Φιλοπάππου. Χωρίζονται σε τρεις περιόδους, η κάθε μία με διαφορετικό πρόγραμμα και οπτική γωνία. Αρχικά διαρκούσαν ένα Σαββατοκύριακο, είχαν μεν έναν συντονιστή αλλά πολλούς ντόπιους “εισηγητές”, και ήταν σχεδιασμένα σαν ένα “πολιτιστικό λουτρό” με το σκεπτικό: “Αντί να πάμε εμείς στο χωριό, φέρνουμε το χωριό στην Αθήνα”. Προσκαλούσαμε όσους περισσότερους μπορούσαμε από ένα χωριό ή ένα νησί, κατά προτίμηση ηλικιωμένους. Μας μιλούσαν για τη ζωή τον παλιό καιρό, για τα γλέντια, για τις έντονες στιγμές. Ντύνονταν τις φορεσιές, τραγουδούσαν, έπαιζαν μουσική, χόρευαν μαζί μας. Αλλοτε έφερναν και κρασί, πίτες, τυριά κι άλλα φαγώσιμα για μας.
Λόγοι οικονομικοί μάς ανάγκασαν να τα σταματήσουμε, αν και ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να γίνει στην Αθήνα. Τώρα φοβόμαστε πως αν ξαναδοκιμάζαμε δεν θα βρίσκαμε αρκετούς για να καλέσουμε από το ίδιο χωριό. Ετσι περάσαμε στη δεύτερη περίοδο, επικεντρωμένη στις γνώσεις που χρειάζεται άμεσα ο δάσκαλος χορού, δηλαδή χορό-μουσική-φορεσιά. Η τρίτη περίοδος άρχισε το 2000 και αναζήτησε μια νέα ισορροπία ανάμεσα στις χρηστικές γνώσεις που ζητούν οι περισσότεροι, και στην πιο σφαιρική γνωριμία του πολιτισμού που ενδιαφέρει τους λίγους. Παράλληλα είχαμε καθιερώσει τα σεμινάρια στα αγγλικά για ξένους και τα αποκεντρωμένα σεμινάρια εκτός Αθηνών, καθώς και ελάχιστα σεμινάρια στο εξωτερικό.
Στο μεταξύ, άλλοι είχαν αρχίσει να αντιγράφουν τα σεμινάριά μας και να τα προσαρμόζουν στο δικό τους κοινό, στις δυνατότητες και τους στόχους τους. Λίγοι με μη-κερδοσκοπικό, η πλειοψηφία με εμπορικό σκοπό. Μπορούμε να πούμε όμως ότι οι περισσότεροι κάνουν ποιοτική δουλειά και συχνά ξεπερνούν τους πρώτους διδάξαντες. Ο θεσμός εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να γίνονται κάθε χρόνο κάπου 100 σεμινάρια, τα μισά για Ελληνες και τα άλλα μισά για ξένους. Εχουμε έτσι την ικανοποίηση να βλέπουμε να καρποφορεί και να πολλαπλασιάζεται ο σπόρος που ρίξαμε.
Ορισμένα από τα σεμινάρια του Θεάτρου μεταφέρονται σε συνεργαζόμενους φορείς εκτός Αθηνών. Η διοργάνωση τότε γίνεται από κοινού, με ευθύνη του Θεάτρου για το παιδαγωγικό μέρος. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις γίνονται σεμινάρια με ειδικά θέματα, όταν αυτά έχουν πρωτοποριακό χαρακτήρα και ενδιαφέρουν τους ανθρώπους του χορού.
***